Antalya Tecim Borsası (ATB) ve Antalya Ekincilik Konseyi (AKIN) Başkanı Uca Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) eliyle açıklayan Boşluk ayı Zirai Girdi Fiyatları Endeksi’ni (Ekincilik-GFE) değerlendirdi.

Tarım-GFE’nin mahiye yüzdelik 0,72, almanak 103,4 car edildiğini belirten Çandır, “Bu nicelik, son 4 yılın en bağan Boşluk ayı enflasyonu oldu. Yıllıkta ise 103,14 kendisine car edilen Çatlak kocaoğlan rakamı, hala akıbet 8 yılın sunu faziletli rakamı olmuştur. Geçtiğimiz Mart ayında yüzdelik 105,70 ile üç haneli yerine açıklanmaya başlanan yıllık zirai girdi maliyetleri enflasyonu, o tarihten bu yana artarken Mesafe ayı bakımından yüzdelik 103,14 ile geçen ayak tabanı bakarak düşüş göstermiştir” değerlendirmesinde bulundu.

Aşılanmamış, zirai maliyetlerin yıllık düzeyde geçmişe bakarak hala rekor seviyede olduğunu söylerken, “Bu durumun bildirme birkaç önümüzdeki Mart ayına kadar devam edeceği beklenmelidir” dedi.

“Yıllıkta sunu haddinden fazla erke maliyeti yükseldi”

Tarım-GFE’nin ast kalemlerine bakıldığında, tarımda makbul para ve hizmetlerin fiyatlarında maaş yüzde 0,33 ve almanak yüzde 104,42’lik artma olduğunu kaydeden Aşılanmamış, tohumda mahiye yüzde 2,22, enerjide yüzde eksi 8,19, gübrede yüzde eksi 1,87, ilaçta yüzdelik 2,16, veteriner hizmetlerinde yüzde eksiklik 1,58, yemde yüzdelik 3,41 ve ayrıksı kalemlerde ise yüzde 3,33 değişimler zar edildiğini belirtti. Çandır, tıpkı kalemlerin Açıklık ayındaki yıllık değişimlere bakıldığında tohumda yüzdelik 89,29, enerjide yüzde 115,87, gübrede yüzdelik 101,48, ilaçta yüzdelik 96,11, baytar hizmetlerinde yüzde 33,98, yemde yüzdelik 117,81 ve diğer kalemlerde ise yüzde 69,41 artma zar edildiğini kaydetti. Aşılanmamış, zirai yatırıma ulama sağlayan dünyalık ve hizmetlerin fiyatlarında maaş yüzde 3,64 ve yıllık yüzde 94,35’lik artım car edildiğine özen çekti.

TÜİK’in Ara kocaoğlan zirai üretici değer endeksinin (Ekincilik-ÜFE) maaş yüzde 4,82, yıllık yüzde 151,03 olarak ilan edildiğini hatırlatan Komutan Mualla Aşılanmamış, “Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bire bir yıllık meyil sonsuz sektörün aleyhine seyrederken Nisan, Mayıs ve Temmuz aylarında müstahsil lehine tıpkı genişlik yaşanmıştı. Açıklık ayında çalınmış, tekrar müstahsil lehine dönmüştür. Önümüzdeki aylarda bu eğilimin bitmeme etmesi, müstahsil barışma amacıyla kümeli zararları durdurmak açısından müspet beklentidir” diye konuştu.

Yurt içi ve sıkı dışı müstahsil enflasyonlarının tarım sektörünü bilvasıta etkisine ilgi çekici Çandır, şunları kaydetti:

“Antrakt ayında açıklayan mahiye yüzde 2,77 ve yıllık yüzdelik 49,90’lık mahdut dışı üretici enflasyonu (YD-ÜFE) ile mahiye yüzdelik eksiklik 0,24 ve almanak yüzde 97,72’lik elverişsiz içi yetiştirici enflasyonunun (Yİ-ÜFE) umumi kendisine sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte dahi taşımaya devam edeceğini göstermektedir. Fakat bu ay özellikle YD-ÜFE rakamının geçen ayak tabanı bakarak bağan artışla zar edilmesi, tarımsal girdi fiyatları üzerinde olumlu etki yapabilecektir.”

Yİ-ÜFE içindeki azık imalatının maaş yüzdelik 3,33, almanak 105,31 çoğalma gösterdiğine bel fail Çandır, “Besin imalatı enflasyonu, aylıkta ve yıllıkta Ekincilik-GFE’den yüksek iken Tarım-ÜFE’den ise aylıkta ve yıllıkta bağan seyretmiştir. Bu enflasyonlar, besin imalatı maliyetleri açısından yükseltici ağırbaşlılık yapmaya bitmeme etmiştir” şeklinde konuştu.

“Üretici maliyet artışının üçte birini tüketiciye yansıtabiliyor”

Mesafe ayında mütemmim enflasyonu TÜFE’nin mahiye yüzdelik 1,18 ve yıllık yüzde 64,27 olarak ilan edildiğini hatırlatan Başbuğ Aşılanmamış, “Tüketici taraftaki azık enflasyonu aylık yüzdelik 1,86 ve almanak yüzdelik 77,87 olmuştu. İşlenmemiş azık enflasyonu ise Meyan’ta maaş yüzde 1,42 ve yıllık yüzde 73,25 car edilmişti. Gözyaşı sonuç göveri enflasyonu ise maaş yüzdelik nakıs 3,30 ve almanak 78,54 ilan edilmişti. Tüketici taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldığı maliyet artışlarını yaklaşık üçte birini tüketiciye yansıtabildiğini göstermektedir” ifadelerini kullandı. – ANTALYA