Manisa ile Kazakistan arasındaki ticari münasebat gelişecek

Manisa Tecim ve Endüstri Odası (Manisa TSO), göz üyelerinin aut pazarlarda elan emin ve akıllıcasına aynı şekilde düzlük alabilmeleri üzere çalışmalarına atiklik kesmeden bitmeme ediyor. Nazar üyelerinin aut pazarlara ulaşması noktasında okkalı temaslarda mevcut ve bir nice ecnebi heyeti Manisa’de mihman eden Manisa Tecim ve Sanayi Odası, Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev ve beraberindeki heyeti mihman etti.

Manisa TSO hizmet binasında, Manisa hisse senedi dünyasının amaç pazarlara yönelmesine ulama temin etmek amacıyla gerçekleşen toplantıya Manisa Ticaret ve Endüstri Odası Umumi Heyet Başkanı Mehmet Yılmayan, Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev, Büyükelçilik müsteşarı Nuriddin Amankul, Kazakh İnvest Türkiye Temsilcisi Assylzhan Mirzaliyev, Manisa Tecim ve Uran Odası Umumi Heyet Başbuğ Yardımcısı Davet Tuatay, Umumi Heyet Muhasip Üyesi Mehmet Payidar Kılıç, Yönetim Kurulu Üyeleri Necdet Özgürler, Ergün Kerey, TOBB Manisa Delik ve Borsalar Akademik Danışmanı Prof.Dr.Mahmut Karğın, Umumi Kâtip Çımbar Kavaklı, Umumi Kâtip Yardımcısı Nermin Yener Dedeoğlu, Proje ve gelişim ihya koordinatörleri Mehmet Duygusal Şimşekli Fener, Anıl Ömer Akran katılma sağladı.

Toplantının öncesinde konuşan Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yılmaz, Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev ve beraberindeki heyeti Manisa’üstelik ağırlamaktan dolayı şişman memnuniyet duyduklarını rapor etti. Başbuğ Mehmet Yılmayan, hazırlanan yemek eşliğinde Kazakistan heyetine Manisa’nın kazançlı yapısı ile odanın işlevi ve yaptığı hizmetler için bilgilendirmede bulundu.

“Kardeş mevki Kazakistan ile siyasal ve ekonomik paydaşlık amacıyla balaban mesafe alınmıştır”

Başkan Yılmaz, “Kazakistan bulunduğu bölgede Rusya ve Çin’den bilahare sunma balaban yüz ölçüme sahiptir. Dünyanın dokuzuncu şişman ülkesidir ve Türkiye’nin kısaca dört dinsiz büyüklüğünde bire bir beniz ölçümüne sahiptir. Bu nedenledir kim verimli toprakları vesilesiyle buğday üretiminde büyük ülkelerden biridir. Genişlik önemlisi birinci sınıf, anif buğdayı dünya pazarlarında irade görmektedir. Ayrıca 2000’li yıllardan sonra küsurat yer yağı yatırımları ile mefret yer yağı ülkelerinden birisidir. Mineral zengini ayrımsız devlet olan Kazakistan, 1200’den çok mineral töz çeşidine sahiptir. Çinko, kurşun, krom ve tungsten kaynakları bakımından dünyada birinci sıradadır. Özge taraftan gümüş ve uranyum madenlerinde dünya ikincisi, bakır rezervlerinde ise üçüncü sıradadır. 2015 yılında, dünyadaki tekmil uranyum üretiminin yüzdelik 21’i Kazakistan’dan gelmektedir. Kazakistan’ın esas ihracat ürünleri petrol, doğalgaz, kömür, hareketli efsanevi, cilt ve ekincilik ürünleridir. İthal ettiği mallar ise ulaşım araçları, araba ve sakınma parçaları, antrparantez dayanıklı tüketim mallarıdır. Kardeş devlet Kazakistan 16 Meyan 1991 bağımsızlığını car ettiğinde önce tanıyan devlet Türkiye Cumhuriyeti oldu. Ertesi sene mart ayında diplomatik ilişkiler organizasyon edilmiş, gücük sürede mühim siyasi ve konuşu ortaklık üzere büyük meydanlık alınmıştır. İlk antant 1997 tarihinde ‘Tecim ve Soylu Erki Ustalık İş birliği Anlaşması’ adına kayıtlara geçmiştir. 2009 yılında ‘Ciddi Ortaklık Anlaşması’, 2012 yılında ise ‘Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’ kurulmuştur” dedi.

“Manisa’mız endüstri ve tarımda ülkemizin bildirme koskocaman illeri arasındadır”

Sözlerine Manisa ekonomisi üstüne oluşan veriler ile devam eden Başbuğ Yılmaz, “İllere göre dış satım sıralamasında Manisa tahminî 5 bilyon 200 milyon dolar ihracatı ile ülkemizde yedinci sıradadır. 2022 yılı ihracatımızın sektörler itibariyle dağılımına baktığımızda; geçmiş sırada 2 bilyon dolar ile bütün ihracatımızın yüzde 43’ünü gerçekleştiren Canlılık ve Elektronik sektörü gelmekte. Bu fasıl Manisa üzere yer büyük konumdadır. İkinci sırada kısaca 736 milyon dolar ile (Yüzdelik 14) İklimlendirme Endüstri ve 681 milyon dolar (Yüzde 13) ile Otomotiv Endüstrisi gelmekte. Tertip 218 milyon dolar ile Sıska Ürün ve Mamulleri (Yüzdelik 4), 193 milyon dolar ile Araba ve Aksamları (Yüzde 3,7) gelmekte. Manisa namına son üç yılda sektörler itibariyle sıralamamız aşağı yukarı bu şekilde olmuştur. İlimizin ekonomisine cephe veren sektörlerin başında bittabi uran gelmektedir. 2019 verilerine göre, sanayinin GSYH içindeki payı yüzde 43 olmuştur. Bunu yüzdelik 17 ile bakım sektörü, yüzde 15 ile tarım sektörü ve yüzde 3 ile yapım sektörü izlemektedir. Manisa dirilik başı milli dirimlik yerine ortalama 8 bin dolar ile kişi bölgesinde (TR33 Bölgesi) bir numara sıradadır. Ülkemizde aylaklık oranı yüzde 10 olmasına karşın Manisa’nın içinde bulunduğu Bölgede (TR33) işsizlik oranı yüzdelik 6,9 düzeyindedir. Şahsiyet büyüklüğüne göre bu fehamet ülkedeki sunu düşük işsizlik oranına balya gelmektedir. Manisa tarımda ülkemizin yeryüzü cesim illeri arasındadır. Türkiye sıska üzüm üretiminde dünyada birinci sıradadır (290 bin titrem). Manisa bu üretimin nerdeyse tamamını yegâne başına üretmektedir. Ülkemizdeki ‘Sultani Çekirdeksiz Üzüm’ üretiminin yüzde 85’i Manisa’bile gerçekleşmektedir. Manisa son yıllarda yapılan teşrinievvel çalışmalarıyla alay malay Zeytin üretiminde önceki sıradadır. 150 bin ton zeytin üretimi ile önce sıradadır. Toplanmış 26 milyon ongun ile dikme sayısında birincidir. TÜİK 2021 verilerine bakarak hep vücut tavuğu sıralamasında birinci sıradadır. Testis Tavuğu sıralamasında ise Manisa yaklaşık 12 milyon adet ile Afyonkarahisar’dan sonra ikinci sıradadır. Başka tarım verilerine bakıldığında, Lezzetli Kumpir üretiminde ikinci, Kötü üretiminde üçüncü ve Salçalık Biber üretiminde üçüncü sıradadır. Bunun yanısıra kuru börülce üretiminde birinci, hünnap üretiminde ikinci ve turşuluk kabak kafalı üretiminde üçüncü sırada yer almaktadır. Ezcümle Manisa ülkemizin bildirme koskocaman sanayi ve tarım şehirlerinden biridir. Manisa tıpkısı zamanda tarihi ve turizmi ile heybetli konuma sahiptir. Tarihte hep tecim ve finansın merkezi olmuştur. Madeni paranın önce çarpma edildiği Salihli-Sart, Lidya Uygarlığı Manisa sınırları içindedir. İncil’üstelik adı geçen 7 kilisenin üçü Salihli Sardes, Alaşehir St. Jean ve Akhisar Thyateira kiliseleri Manisa’bile meydan alıyor. Osmanlı döneminde, Fatih Şehriyâr Mehmet (II. Mehmet) ve Kanuni Şehriyâr Süleyman üzere bir nice Şehzade Manisa’birlikte yetişek aldığı için “Şehzadeler Şehri” kendisine bilinir. Kestirmece 400 yıl önceki Manisa’de iken hastalanan Kanuncu Sulan Süleyman’ın annesi Hafsa Hükümdar amacıyla dönemin hekimleri vasıtasıyla yapılan 41 kabil baharat ile yapılan Mesir Macunu bibi felah kaynağıdır. Felah bulan Hafsa Melik bu macunu ihtiyacı olanlara dağıtarak paylaşmıştır. Değme sene bahar ayında Arsıulusal Mesir Festivali düzenlenerek bu paylaşım geleneği devam ettirilmektedir” diye niteleyerek konuştu.

“Toplantımızın temas alanda bakir ufuklar açmasını arzu ediyorum”

Sözlerinin son bölümünde iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin altını çizen Başkan Yılmayan, Kazakistan ile ülkemiz arasındaki ticari ilişkilere baktığımızda serencam üç yılda ihracat kalemlerimizin olumlu yönde geliştiğini görmekteyiz. Kazakistan’a olan ihracatımız 2020 yılında 874 milyon dolar, 2021 yılında 1 milyar 144 milyon dolar, 2022 yılında kısaca yüzde 14 artarak 1 bilyon 306 milyon dolara yükselmiştir. Kazakistan’dan ithalatımız ise 2020 yılında 1 milyar 180 milyon, 2021 yılında 1 milyar 595 milyon dolar, 2022 yılının geçmiş on tıpkı ayında ise 3 milyar 274 milyon dolara ulaşmıştır. Manisa namına ihracatımız ise 2021 yılında 4 milyon dolar iken 2022 yılında 12 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Ağırlıklı olarak Kazakistan’dan petrol ithal eden Türkiye, elan sonra bakır, kabak alüminyum, tor tutya, taranmamış cehre lifi, mercimek, bezelye, nohut, keten tohumu kadar ürünleri ithal etmekte. Yapı ürünleri, ilaç malzemeleri, dokuma halı, istinatgâh kaplamaları, eş cihazlarını bile ihraç etmektedir. İki büyüklük arasındaki tarihsel ilişkilerin uzun boylu bakıldığında ticaret hacminin 5 bilyon dolar seviyesinde olmasını yeterli görülmemelidir. Bu tutarların arttırılması mümkündür. Söz Gelişi Kazakistan’dan kaba buğday ithalatı, bizden henüz fazla dayanabilen kayıt ve makine aksamının değişimi düşünülmelidir. İnşallah bugünkü mülakat bu çalışmanın başlangıcı tamam. Sözlerime akıbet verirken geçen yıl aile ayında başlayan protestolar ve akabinde düzenin sağlanmasıyla sonuçlanan ahval karşısında üzüntülerimizi tefhim etmek isterim. İnşallah bire bir daha böyle olaylar yaşanmaz. Kazak Dostlarımıza ziyaretlerinden ekolojik ortam müteşekkirim. Toplantımızın herhangi bir alanda yeni ufuklar açmasını murat ediyorum. Sizleri Şahsım ve Dümen Kurulumuz namına nazikâne selamlıyorum” dedi.

Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev ise, “Bizim burada kardeşlerimiz, dostlarımız var. Bu nedenle sizleri tek devir aklımızdan çıkarmıyoruz. Manisa gelişen bir şehir. Sizden da dinledik. Yer önemlisi uran ve ekincilik şehri. Zaman burada kuracağız bağlantılar ile ileriki günlerde iki ülke arasındaki ticari ilişkileri daha de ileriye götüreceğimizi düşünüyorum. Tığ burada ki sanayinin bizim bölgemize da gelmesi üzere sizlerin desteklerinizi bekliyoruz. Bulunmaz sunumları ve göstermiş oldukları misafirperverlikten kıran Manisa Ticaret ve Endüstri Odası ailesine teşekkürlerimizi sunuyoruz” diyerek konuştu. – MANİSA

Share: